FEDERACION ESPAÑOLA DE MUNICIPIOS Y PROVINCIAS
Vivienda presenta á FEMP o primeiro barómetro da sostibilidade urbanística
A Ministra de Vivenda, Beatriz Corredor, presentou ao Presidente da FEMP, Pedro Castro, o Libro Branco da Sostibilidade no Plan Urbanístico Español, un documento "sen precedentes" que representa o primeiro barómetro sobre a sostibilidade urbanística no noso país.
O Libro establece 112 criterios para alcanzar un desenvolvemento máis sostible, realiza unha análise de toda a normativa vixente en plan urbanístico e inclúe un Decálogo con propostas clave para reducir a insostenibilidad. O traballo foi coordinado polo Ministerio de Vivenda e elaborado pola Escola Técnica Superior de Arquitectura da Universidade Politécnica de Madrid, coa colaboración das Comunidades Autónomas e de académicos e profesionais.
O documento está dirixido aos que deben tomar as decisións no ámbito municipal, "do xeito máis eficiente posible" e en liña cos obxectivos do Goberno, como é a rehabilitación e a rexeneración urbana integrada, segundo explicou a Ministra. Beatriz Corredor engadiu que é o momento de "facer máis con menos", nun tempo no que en todo o mundo se impón a volta á austeridade, buscando a máxima eficiencia dos recursos públicos.
Pedro Castro sinalou que o Libro Branco recolle boa parte do traballo que a FEMP e o Ministerio esbozaran coa posta en marcha dunha estratexia común para intervir no territorio dende unha nova cultura urbanística e afirmou que coas recomendacións, estratexias e indicadores que recolle este libro, estamos máis preto de facer realidade o principio de desenvolvemento urbano sostible".
O Presidente da FEMP afirmou tamén que hai que buscar mecanismos que permitan reducir o impacto no noso ámbito ou, dito doutro modo, do que se trata é de "crecer menos, para crecer mellor", seguindo os principios da "Carta de Leipzig sobre Cidades Europeas Sostibles".
Os Gobernos Locais, segundo apuntou, apostan pola rehabilitación e a reciclaxe urbana como principal instrumento de transformación da cidade, para construír un novo modelo que potencie a proximidade e a calidade de vida.
Neste camiño cara ao futuro, dixo, pódese contar cos Gobernos Locais, pola súa gran responsabilidade na aplicación de políticas consensuadas, coa Administración Autonómica e a Estatal.
Criterios de sostibilidade
O Libro Branco detecta as carencias e deficiencias que están a limitar o desenvolvemento urbanismo máis sostible e establece unha serie de criterios ou indicadores de sostibilidade, agrupados en sete grandes bloques que teñen que ver co plan: o ámbito da cidade, o chan urbano, o transporte, os recursos, os residuos, a cohesión social e a participación e o goberno.
Á luz destes criterios, o Libro Branco analiza o seu reflexo na normativa vixente que desenvolve o plan urbanístico en España para detectar as diversas estratexias que permitan reducir a insostenibilidad e favorecer a súa translación a ámbitos concretos de actuación. Dese estudo, pódese extraer as seguintes conclusións:
O Libro Branco inclúe un decálogo, que reúne as propostas clave para conseguir un plan urbano máis sostible. Trátase dunhas recomendacións xerais nas seguintes frontes:
. Promover o uso eficiente dun patrimonio inmobiliario sobredimensionar que enfronta vivendas sen uso a persoas sen vivenda. É necesario promover o equilibrio no sector inmobiliario, incentivando a rehabilitación e utilizando parte do stock de inmobles para aumentar o parque de vivenda alcanzable
Vincular a lexislación urbanística coa ambiental, é dicir, o plan urbanístico e a perspectiva ambiental.
. A ruptura do nexo que une o plan urbanístico co dereito de propiedade. O Plan non é un instrumento para distribuír os valores monetarios do chan, senón para fixar estratexias de futuro nas cidades. Isto axudará a loitar contra a especulación e a corrupción.
. Facer depender a xestión dos Plans non só do estrito ámbito territorial (rexional ou local), senón de todas as súas afeccións socioeconómicas e ambientais, así como dotarse de ámbitos administrativos moito máis flexibles que os que temos.
. Relacionar de verdade a planificación territorial e a urbanística e conseguir unha implicación e participación cidadás reais.
. Cambiar determinadas características dos Plans, entre elas o horizonte temporal tan curto de oito ou dez anos, para lograr obxectivos de sostibilidade global a longo prazo, como o cambio climático.
. Facer un verdadeiro seguimento da execución dos plans en relación cos cambios producidos no territorio. Os observatorios territoriais deberían ser cruciais aquí, e ademais do seu contido analítico e descritivo, deberían engadir certa capacidade de decisión.
. Recuperar a perda da conciencia cidadá e do interese destes por participar no deseño e no futuro das cidades, máis que en concretas operacións urbanísticas. Axudar con información, educación, campañas de difusión e incentivos de participación.
. Utilizar indicadores e criterios de sostibilidade comunmente aceptados no plan urbanístico.
. Necesidade de cambiar o modelo inmobiliario español, claramente insostible e pouco habitable. Lograr o necesario acordo de todas as Administracións Públicas para conseguilo.
O documento está dirixido aos que deben tomar as decisións no ámbito municipal, "do xeito máis eficiente posible" e en liña cos obxectivos do Goberno, como é a rehabilitación e a rexeneración urbana integrada, segundo explicou a Ministra. Beatriz Corredor engadiu que é o momento de "facer máis con menos", nun tempo no que en todo o mundo se impón a volta á austeridade, buscando a máxima eficiencia dos recursos públicos.
Pedro Castro sinalou que o Libro Branco recolle boa parte do traballo que a FEMP e o Ministerio esbozaran coa posta en marcha dunha estratexia común para intervir no territorio dende unha nova cultura urbanística e afirmou que coas recomendacións, estratexias e indicadores que recolle este libro, estamos máis preto de facer realidade o principio de desenvolvemento urbano sostible".
O Presidente da FEMP afirmou tamén que hai que buscar mecanismos que permitan reducir o impacto no noso ámbito ou, dito doutro modo, do que se trata é de "crecer menos, para crecer mellor", seguindo os principios da "Carta de Leipzig sobre Cidades Europeas Sostibles".
Os Gobernos Locais, segundo apuntou, apostan pola rehabilitación e a reciclaxe urbana como principal instrumento de transformación da cidade, para construír un novo modelo que potencie a proximidade e a calidade de vida.
Neste camiño cara ao futuro, dixo, pódese contar cos Gobernos Locais, pola súa gran responsabilidade na aplicación de políticas consensuadas, coa Administración Autonómica e a Estatal.
Criterios de sostibilidade
O Libro Branco detecta as carencias e deficiencias que están a limitar o desenvolvemento urbanismo máis sostible e establece unha serie de criterios ou indicadores de sostibilidade, agrupados en sete grandes bloques que teñen que ver co plan: o ámbito da cidade, o chan urbano, o transporte, os recursos, os residuos, a cohesión social e a participación e o goberno.
Á luz destes criterios, o Libro Branco analiza o seu reflexo na normativa vixente que desenvolve o plan urbanístico en España para detectar as diversas estratexias que permitan reducir a insostenibilidad e favorecer a súa translación a ámbitos concretos de actuación. Dese estudo, pódese extraer as seguintes conclusións:
- Destaca o tratamento amplísimo por parte de todas as CC.AA. dos criterios relativos ás actuacións sobre o ámbito da cidade (preservación dos ecosistemas, o respecto á paisaxe e a redución no consumo de chan). Tamén sobresaen os criterios relacionados con fomentar a transparencia administrativa e o acceso á información, se ben o grande ausente é a participación activa dos cidadáns na toma das decisións estratéxicas ou na aprobación dos Plans Urbanísticos.
- Pola contra, as referencias lexislativas son ocasionais noutros bloques:
- Cohesión social. É un bloque escasamente regulado. Lexíslase acerca do momento do acceso á vivenda e a identificación da poboación co seu ámbito (mediante a protección do patrimonio) pero aspectos tan relevantes como mellorar a oferta de equipamentos e servizos en cada barrio e fomentar a mestura de usos en cada un deles, permitindo o que se chama "as actividades de proximidade" para os veciños, son case inexistentes na maioría das normas autonómicas.
- Criterios de actuación en chan urbano. Malia estar asumido en Europa un modelo de cidade compacta e complexa, as CC.AA. non plasman esta idea na súa lexislación, salvo polo que se refire a sub-criterios puntuais como o fomento da rehabilitación, a eliminación de barreiras arquitectónicas e a esixencia de estándares mínimos de zonas verdes, equipamentos e servizos públicos.
- Criterios de actuación en temas de transporte. A lexislación autonómica fai fincapé na redución do tráfico motorizado privado para favorecer o uso do transporte público. Non obstante, están menos regulados aspectos importantes como a construción de redes peonís e ciclistas, aumentar o espazo dispoñible para o peón ou reducir a velocidade do tráfico motorizado privado.
- Criterios de actuación en canto a recursos naturais. As maiores referencias lexislativas refírense a optimizar e reducir o consumo de enerxía e dos recursos naturais (basicamente a auga) e fomentar o uso de enerxías renovables. Non obstante, non se desenvolve coa mesma intensidade a necesidade de adaptar os edificios a condicións bioclimáticas, utilizar materiais reciclables na construción ou fomentar o uso compartido das galerías de servizos (para gas, electricidade, telefonía, etc.), reducir as perdas de enerxía nas redes de difusión, etc.
- Tratamento de residuos. Este bloque está máis desenvolvido lexislativamente, destacando principalmente a redución de verteduras contaminantes e dos residuos por medio da súa xestión así como o fomento da reciclaxe e a reutilización.
O Libro Branco inclúe un decálogo, que reúne as propostas clave para conseguir un plan urbano máis sostible. Trátase dunhas recomendacións xerais nas seguintes frontes:
. Promover o uso eficiente dun patrimonio inmobiliario sobredimensionar que enfronta vivendas sen uso a persoas sen vivenda. É necesario promover o equilibrio no sector inmobiliario, incentivando a rehabilitación e utilizando parte do stock de inmobles para aumentar o parque de vivenda alcanzable
Vincular a lexislación urbanística coa ambiental, é dicir, o plan urbanístico e a perspectiva ambiental.
. A ruptura do nexo que une o plan urbanístico co dereito de propiedade. O Plan non é un instrumento para distribuír os valores monetarios do chan, senón para fixar estratexias de futuro nas cidades. Isto axudará a loitar contra a especulación e a corrupción.
. Facer depender a xestión dos Plans non só do estrito ámbito territorial (rexional ou local), senón de todas as súas afeccións socioeconómicas e ambientais, así como dotarse de ámbitos administrativos moito máis flexibles que os que temos.
. Relacionar de verdade a planificación territorial e a urbanística e conseguir unha implicación e participación cidadás reais.
. Cambiar determinadas características dos Plans, entre elas o horizonte temporal tan curto de oito ou dez anos, para lograr obxectivos de sostibilidade global a longo prazo, como o cambio climático.
. Facer un verdadeiro seguimento da execución dos plans en relación cos cambios producidos no territorio. Os observatorios territoriais deberían ser cruciais aquí, e ademais do seu contido analítico e descritivo, deberían engadir certa capacidade de decisión.
. Recuperar a perda da conciencia cidadá e do interese destes por participar no deseño e no futuro das cidades, máis que en concretas operacións urbanísticas. Axudar con información, educación, campañas de difusión e incentivos de participación.
. Utilizar indicadores e criterios de sostibilidade comunmente aceptados no plan urbanístico.
. Necesidade de cambiar o modelo inmobiliario español, claramente insostible e pouco habitable. Lograr o necesario acordo de todas as Administracións Públicas para conseguilo.
